Reflü Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

 

Giriş

Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) ya da yaygın adıyla reflü, mide asidinin yemek borusuna (özofagus) geri kaçması sonucu oluşan bir sindirim sistemi hastalığıdır. Bu durum, mide içeriğinin yukarı doğru hareket etmesiyle göğüste yanma, mide ekşimesi ve ağızda acı bir tat gibi belirtilerle kendini gösterir. Reflü, zaman zaman herkesin yaşayabileceği bir durum olsa da, kronik hale geldiğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Bu makalede, reflünün nedenleri, belirtileri, tanı yöntemleri, tedavi seçenekleri ve reflüden korunma yollarını ayrıntılı olarak ele alacağız.

 

Reflü Nedir?

Reflü, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşan bir sağlık sorunudur. Mide, besinleri sindirmek için asidik bir ortam oluşturur. Normalde, yemek borusu ile mide arasındaki alt özofagus sfinkteri (LES) adı verilen kas halkası, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasını önler. Ancak bu kas zayıfladığında veya düzgün çalışmadığında, mide asidi yemek borusuna kaçarak tahrişe ve yanma hissine yol açar.

Reflü iki şekilde görülür:

1. Gastroözofageal Reflü (GER): Hafif ve ara sıra görülen reflü ataklarıdır.
2. Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD): Kronik ve sık görülen reflü durumudur. Tedavi edilmezse yemek borusuna zarar verebilir.

 

Reflü Belirtileri

Reflü, genellikle yemek yedikten sonra veya yatarken belirginleşen semptomlarla kendini gösterir. İşte en yaygın belirtiler:

1. Mide Yanması (Heartburn)

• Göğüs bölgesinde yanma hissi oluşur.
• Yemeklerden sonra veya yatarken artar.
• Asitli veya baharatlı yiyecekler tükettikten sonra şiddetlenebilir.

2. Ağıza Acı veya Ekşi Tat Gelmesi

• Mide asidinin yemek borusundan yukarı çıkması sonucu ağızda acı veya ekşi bir tat hissedilir.
• Sabahları ağız kuruluğu ve kötü tat ile uyanılabilir.

3. Kronik Öksürük ve Boğaz Tahrişi

• Reflü, boğaza asit kaçmasına neden olarak sürekli öksürüğe yol açabilir.
• Boğazda yanma hissi, ses kısıklığı ve gıcık hissi olabilir.

4. Yutkunma Güçlüğü (Disfaji)

• Yemek yerken boğazda takılma hissi olabilir.
• Kronik reflü nedeniyle yemek borusunda daralma meydana gelebilir.

5. Göğüs Ağrısı

• Kalp krizi ile karıştırılabilecek şiddetli göğüs ağrısı hissedilebilir.
• Genellikle yemek yedikten sonra ortaya çıkar ve yatınca kötüleşir.

6. Şişkinlik ve Geğirme

• Mide gazı artar ve sık geğirme ihtiyacı oluşur.
• Karın bölgesinde şişkinlik hissedilir.

7. Uyku Problemleri

• Mide asidinin yukarı çıkması nedeniyle gece reflüsü uykusuzluğa neden olabilir.
• Yatarken yanma hissi artabilir.

 

Reflünün Nedenleri

Reflü, birçok faktörden kaynaklanabilir. En yaygın nedenleri şunlardır:

1. Alt Özofagus Sfinkterinin (LES) Zayıflaması

• LES kasının gevşemesi mide asidinin yemek borusuna kaçmasına neden olur.

2. Beslenme Alışkanlıkları

• Aşırı yağlı ve baharatlı yiyecekler tüketmek
• Asitli içecekler ve kahve içmek
• Alkol ve sigara kullanımı
• Aşırı yemek yemek ve hızlı yemek yeme

3. Fazla Kilo ve Obezite

• Karın bölgesindeki fazla yağlar mideye baskı yaparak asidin yukarı çıkmasına neden olabilir.

4. Hamilelik

• Hamilelik sırasında artan hormonlar ve büyüyen rahim mideye baskı yaparak reflüyü tetikleyebilir.

5. Bazı İlaçlar

• Antidepresanlar, ağrı kesiciler ve tansiyon ilaçları LES’in gevşemesine neden olabilir.

6. Mide Fıtığı (Hiatal Herni)

• Midenin üst kısmının diyaframdan yemek borusuna doğru çıkması reflüye neden olabilir.

 

Reflü Tanısı Nasıl Konur?

Reflü tanısı koymak için çeşitli testler kullanılabilir:

1. Endoskopi: Yemek borusunun içini görüntüleyerek hasar olup olmadığını belirler.
2. pH Ölçümü: Yemek borusundaki asit seviyesini ölçer.
3. Manometri: Yemek borusunun kas hareketlerini inceler.
4. Baryumlu Röntgen: Yemek borusu ve mideyi görüntüleyerek darlık olup olmadığını gösterir.

 

Reflü Tedavi Yöntemleri

Reflü tedavisi, hastalığın şiddetine bağlı olarak değişir. Hafif vakalar yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilirken, ileri düzey vakalarda ilaç tedavisi veya cerrahi gerekebilir.

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Yatmadan 3-4 saat önce yemek yememek
• Asitli ve yağlı gıdalardan kaçınmak
• Sigara ve alkolden uzak durmak
• Fazla kiloları vermek
• Yatarken başı yüksek tutmak

2. İlaç Tedavisi

• Antiasitler: Mide asidini nötralize eder.
• H2 Reseptör Blokerleri: Asit üretimini azaltır.
• Proton Pompa İnhibitörleri (PPI): Mide asidini büyük ölçüde düşürür.

3. Cerrahi Tedavi

• Nissen Fundoplikasyonu: Midenin üst kısmı yemek borusunun etrafına sarılarak LES güçlendirilir.
• LINX Cihazı: Mıknatıslı bir halka yemek borusuna yerleştirilerek asidin yukarı çıkmasını önler.

 

Reflüden Korunma Yolları

Reflü riskini azaltmak için şu önlemler alınabilir:

• Düzenli egzersiz yaparak sağlıklı kiloda kalmak
• Küçük porsiyonlarla sık yemek yemek
• Asitli içeceklerden kaçınmak
• Stresi azaltmak ve yeterli uyku almak

 

Sonuç

Reflü, yaşam kalitesini düşüren yaygın bir sağlık sorunudur. Ancak, doğru beslenme alışkanlıkları, ilaç tedavisi ve gerektiğinde cerrahi yöntemlerle kontrol altına alınabilir. Kronik reflü belirtileri yaşayan kişilerin, ciddi komplikasyonlardan kaçınmak için bir doktora danışması önemlidir.

 

Kaynakça

1. Vakil, N., van Zanten, S. V., Kahrilas, P., Dent, J., & Jones, R. (2006). The Montreal definition and classification of gastroesophageal reflux disease: a global evidence-based consensus. American Journal of Gastroenterology, 101(8), 1900-1920.
2. Katz, P. O., Gerson, L. B., & Vela, M. F. (2013). Guidelines for the diagnosis and management of gastroesophageal reflux disease. American Journal of Gastroenterology, 108(3), 308-328.